Orkide Bakımı
Orkide Bakımı Nasıl Yapılır?
Orkide bakımında öncelikle koyacağınız yeri belirlemelisiniz. Orkideyi koyacağınız yerin aydınlık olması ancak direkt ışık almıyor olması gerekmektedir. Pencere önü değil ama daha yan kenarlarına doğru koyabilirsiniz. Doğu cepheye bakan yerlerde daha iyi büyürler. Güney ya da batı cephede de büyüyebilirler ancak bir perde ile korunmaları sağlıklı olur.
Orkidenizin yaprakları ışık konusunda size yol gösterebilir. Eğer zeytin yeşili ise yeterli ışık alıyor demektir. Ancak renkleri koyulaşmış ise yeterli ışık alamıyor demektir.
Oda Sıcaklığı;
İdeal oda sıcaklığı gündüzleri 23 derece akşamları ise 18 derece olmalı. Yerini benimsedikten sonra oda sıcaklığındaki dalgalanmalardan etkilenmesi zorlaşacaktır. Ancak tomurcuklanma dönemlerinde sorun olabilir. Çünkü serin ortamlar tomurcuklanmasını durdurabilir.
Sulama Sıklığı ve Miktarı;
Genel olarak 4 – 7 günde bir sulamak gerekse de bu kesin bir kural değildir. Orkidenin su ihtiyacı saksı ortamı ile değişkenlik gösterebilir. Sulama sıklığını ışık ve oda sıcaklığı belirler. Yaz aylarında daha çok su isteyebilirken kış aylarında sulama sıklığı azalabilir. Dikkat edilmesi gereken husus bir çok bitki gibi orkideler de kuraklığa dayanımı azdır. Her zaman için toprağının bir miktar nemli olması iyi gelecektir. Her bitkide olduğu gibi sabah saatlerinde sulamak faydalı olacaktır.
Sulama şeklini şu şekilde yapabilirsiniz; Bitkiyi akan suyun altına tutarak bitki harcının suyu tamamen emmesini sağlayın. Sulama suyunun tuz içeriği çiçek için oldukça önemlidir. Yağmur suyu veya tuz içeriği düşük kaynak suyu kullanarak tuzun çiçeğe vereceği zararları azaltabilirsiniz.
Nem Oranı;
Nem oranı tüm orkide çeşitleri için çok önemlidir ve hemen hepsi yüksek nem severler. İdeal olarak %55-75 arası bir nem isterler. Gün içersinde ara ara spreyleme yapabilirsiniz. Diğer yoluysa bitkinizi altı çakıl taşları ve su ile dolu bir saksıya koymak. Ancak saksı tabanının içerisinde su kalmamasına dikkat etmeniz gerekir.
Çiçeklenme Süreci;
Phalaenopsis orkideleri, türleri içinde çiçek açma süreleri en uzun olanları olmakla birlikte, 2 ile 6 ay arası süren çiçek açma süreleri vardır. Unutmadan ek olarak Phalaenopsis orkideler için olgunlaştıkları zaman yılda 2 yada 3 kez çiçek açabilirler. Bu orkide türü ağırlıklı olarak ilkbahar veya sonbaharda çiçek açmaktadır.
Çiçek Dökümünden Sonraki Bakımı;
Çiçekleri döküldükten sonra yapacağınız bakım ile tekrar çiçeklerin çıkması için gerekli koşulları oluşturursanız tekrar tekrar çiçeklenme sağlayabilirsiniz. Bunun için orkidenizin bulunduğu ortamın sıcaklığının biraz düşürülmesi gerekiyor. Yaklaşık 16 C derecenin altına çekebilirsiniz. 2-3 hafta kadar böylesi serin bir ortamda orkidenizi tutmanız yeterli olacaktır. Bu süre zarfında özellikle geceleri hafifçe spreyleme yapmanız orkidenizde canlanma etkisi yaratacaktır.
Budama Süreci;
Çiçekler döküldükten sonra önemli olan bir konu da saplarıdır. Budama yapmak için acele etmemekte fayda var. Saplar sararıp kahveye dönünceye kadar bekleyip budama yapılabilir. Çiçeğinizin saplarını doğru noktadan kesmeniz gerekir. Kesme işlemini yaparken sapın kırılmasına sebep olacak makas gibi bir malzeme kullanmak yerine çok daha keskin bir falçata kullanabilirsiniz. Çiçeğinizin sapı boyunca gelen filiz boğumlarını en dipten başlayarak gözden geçirin ve dolgun görünenleri geçerek yukarıya doğru çıkın. Sapın artık kurumaya başladığını gördüğünüz boğum bir alttaki boğumu referans alabilirsiniz. Bu boğumun bir kaç santim yukarısından budamanız kafi.
Önemli Not: Mecbur kalmadıkça çiçek açmış haldeyken saksı değişikliği yapmayınız. Çünkü bu çiçeklerin dökülmesine neden olabilir. Çiçeklerimize Nasıl Bakmalıyız?
Çiçek nasıl bakılır? Çiçek bakımında nelere dikkat etmeliyiz? Bu sorular ev ya da iş yerlerinde çiçek yetiştiren kişilerin sıkça sorduğu sorular. Ne yaparsanız yapın, nekadar özen gösterirseniz gösterin bazen çiçekleriniz istediğiniz gibi güzel görünmeyebilir. Onlara yeterince ilgi ve özen gösteriyor olabilirsiniz ancak her çiçeğin farklı özellikleri var. Bu da her çiçek için farklı bakım şekli demek.. Peki, onlara en uygun yeri nasıl ayarlayacağız? Evinizin içerisinde gelişigüzel bir yere bitkinizi koymamalısınız. Çünkü her nokta onları başarılı bir şekilde büyütmek için uygun değildir. Bitkiler için seçtiğiniz mekanların bitkinin temel ihtiyaçlarını karşılaması gerekmektedir. Bitkinin yerleştiği mekan bitki için gerekli olan ışığı almalı, yeterli nem ve uygun sıcaklık sağlamalıdır. Işık, nem ve sıcaklık sağlıklı bitki yetiştirmemin en önemli faktörlerindendir. Çoğumuz bitkimizi pencereye çok yakın yerlere koyarız. Fakat çiçekler çok fazla güneş ışığına maruz kalırlar. Çiçeklerin çoğu doğrudan ışığı sevmezler.
Bitkiler İçin Işık
Bitkilerin gerektiği şekilde gelişme ve büyümeleri için ışık çok önemlidir. Söz ettiğimiz bitkiler çok karanlık mekânlara konulduğu zaman sağlıklı bitki görünümünü kaybeder. Açık renkli bir duvar karşısında bitkilerin daha iyi gelişmeleri ve koyu renkli bir duvar karşısında ise kötüleşmelerinin sebebi budur. Eğer bitki karanlık bir yere konulmak zorunda kalırsa yapay ışık yardımı ile bu sorun çözümlenebilir.
Bitkiler İçin Sıcaklık
Evlerimizde yetiştirdiğimiz salon bitkileri, her ne kadar seralardan gelmiş olsalar bile, bizim sahip olduğumuzdan daima ılık iklim kökenlidirler. Sürekli ve sık yer değişikliği bitkilerimiz için zararlı olacaktır. Bitkiler için ideal sıcaklık değerleri aşağıda belirtildiği gibi olmalıdır. 27-28°C (80°F) Yüksek hava nem de salon bitkileri için maksimum sıcaklık. 22-23°C (72°F) Salon bitkilerinin büyük çoğunluğu için maksimum sıcaklık. 15-16°C (60°F) Tropikal salon bitkiler için en düşük sıcaklık. 12-13°C (45°F) Bilinen salon bitkileri için minimum sıcaklık. 5-10°C(36°F-42°F) Dayanıklı salon bitkileri için kış sıcaklığı.
Uygun Su Miktarı
Bitkilerin su ihtiyacının ne zaman ve ne kadar olacağını bilebilmek için tecrübe gerekmektedir. Burada parmak uçlarınız zamanla tecrübe kazanacak ve ıslak (suyun topraktan sızması), orta nemli ve kuru (parmağın nem hissetmemesi) arasındaki farkı hissedecektir. Bu basit yöntemi uyguladığınız sürece günden güne fark eden toprak neminin derecesini ölçer hale gelebilirsiniz. Aynı zamanda saksının dibi ve altındaki tabak da sık sık kontrol edilmelidir. Saksının drenajı iyi yapılmalı su dipte birikmemelidir.
Saksı Ne Zaman Değiştirilir?
Kuralların dışına çıkılmazda saksı değiştirmek zor değildir.
Bitkinin büyümesinde göz ile görünür bir yavaşlama varsa,
Bitkinin renginde solgunluk başlarsa,
Köklerin saksının alt deliklerinden çıkması gibi bir görüntü oluşmuşsa
Saksının değiştirme zamanı gelmiştir.
Değişecek Saksı Nasıl Olmalıdır?
Saksıyı yeni aldıysanız 24 saat kireçsiz suda bekletmelisiniz. Eğer saksı eskiyse, içi ve dışı su altında iyice fırça ile temizlendikten sonra kullanılmalıdır. Temel kurallardan bir tanesi, saksı drenajının iyi olmasıdır. Çünkü saksının dip kısmında biriken su kökleri çürütebilir.
Değiştirme İşlemi
Saksının bir kenarı hafifçe sert bir yere vurularak bitkinin serbestçe saksıdan çıkması sağlanır.
Yeni saksının dip kısmındaki su akıtma deliğinin üzerine birkaç saksı kırığı konduktan sonra üzerine 3 cm kadar taze toprak konur.
Bitkinin köklerinden eski toprak silkelendikten sonra, bitki saksının ortasına gelecek şekilde oturtulur.
Kalan boşluk taze toprakla, saksının üst düzeyinde 1-2 cm boşluk kalacak şekilde doldurulup, sert bir yere vurularak toprağın sıkışması sağlanmalıdır.
Değiştirme işlemi bittikten sonra toprak tümüyle nemli duruma gelinceye değin su verilir ve güneş ışığı almayan, aydınlık ve ılık bir yere yerleştirilerek köklerin yeni ortamlarına uymaları sağlanır.
Budama
Gövdeleri odunsu yapıda ve fazla boylanma özelliğine sahip olan salon bitkilerinin alt kısımlarından başlayarak dallanmalarını sağlamak için budama gereklidir. Bazı bitkiler çok uzun olarak, bazıları da enlemesine büyürler. Dikkatli bir budama sonucunda doğal şekillerini yeniden kazanabilirler. Budama genellikle ilkbaharda yapılır. Bazı bitkiler ise çiçekleri geçtikten sonra budanır. Büyüme döneminde daha hızlı gelişen üst sürgünleri zayıflatmak için, yumuşak tepe sürgünleri alma ile yan dallarının daha iyi gelişmesi ve daha bol çiçeklenmesi sağlanır. Budamada kullanılacak aletler keskin olmalıdır. Aksi halde kapanmayan yaralar bitkiyi çürütüp ölmelerine neden olacaktır.
